Nağdsız hesablaşma – ödənişlərin nağd pul (əskinas və sikkə) vasitəsilə deyil, bank hesabları, ödəniş kartları, köçürmələr və digər elektron vasitələr yolu ilə aparılmasıdır.
Sadə dillə desək, nağdsız hesablaşma pulu əldən-ələ vermədən, bank və ya rəqəmsal maliyyə sistemi üzərindən həyata keçirilən ödənişdir.
Məqsədi:
- İqtisadiyyatda şəffaflığı təmin etmək
- Kölgə iqtisadiyyatını azaltmaq
- Sahibkar və müştəri üçün təhlükəsiz və izlənilə bilən ödəniş mexanizmi yaratmaqdır.
📌 Sahibkarlar hansı ödənişləri mütləq nağdsız etməlidirlər?
“Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa görə bir sıra əməliyyatlar yalnız nağdsız qaydada həyata keçirilməlidir. Əsas halları belə sadalamaq olar:
- Hüquqi şəxslərin və fərdi sahibkarların öz aralarında ödənişləri
- Hüquqi şəxslər (MMC, ASC və s.) bir-birinə və fərdi sahibkara xidmətə görə ödənişi yalnız bank vasitəsilə edə bilər.
- Əmək haqqı, mükafat, təqaüd və digər ödənişlər
- İşçilərə verilən əməkhaqqı və müavinətlər yalnız bank kartı və ya hesab üzərindən ödənilməlidir.
- Əmlak və torpaq alqı-satqısı
- Daşınmaz əmlak, torpaq və iri dəyərli avadanlıq ödənişləri yalnız nağdsız formada aparılmalıdır.
- Müəyyən məbləğdən yüksək olan pərakəndə satışlar
- Məsələn, bir əməliyyatda ödəniş məbləği müəyyən həddi (hazırda 4000 AZN və yuxarı) keçdikdə, ödəniş yalnız nağdsız qaydada olmalıdır.
- İcra sənədlərinə əsasən ödənişlər
- 2025-ci ildən yeni qayda: icra proseslərində bütün ödənişlər yalnız icra orqanının depozit hesabına nağdsız köçürmə ilə aparılmalıdır.
- Vergi və rüsumların ödənişi
- Dövlət büdcəsinə ödənişlər (vergilər, sosial sığorta haqları, dövlət rüsumları) yalnız bank köçürməsi vasitəsilə mümkündür.
⚠️ Əgər sahibkar qaydanı pozarsa?
- Nağdsız aparılması məcburi olan əməliyyat nağd ödənilərsə, inzibati məsuliyyət yaranır.
- Cərimələr adətən 500 – 1000 AZN arasında dəyişir.
✅ Nəticə
Nağdsız hesablaşmalar sahibkar üçün:
- Vergi risklərini azaldır
- Hesabatlılığı sadələşdirir
- Müştəri və tərəfdaş qarşısında etibarlılıq yaradır